แม่สาย คือ เมืองเชียงลาว?
หลังจากการล่มสลายของเวียงโยนกไชยบุรีศรีช้างแส่น ลาวจังราช หรือลาวจง (ซึ่งตามตำนานว่าเกิดโดยโอปปาติกใต้ต้นพุทรา หรือบางตำนานว่าไต่บันไดเงินและทองคำลงมาบริเวณดอยตุง) ได้สถาปนาตนเองขึ้นเป็นกษัตริย์ เรียกราชวงศ์ใหม่นี้ว่าราชวงศ์ลาว
ลาวจังกราช ครองราชย์ในเมืองหิรัญนคร(เงินยาง) เชื่อว่าตั้งอยู่บริเวณเมืองโบราณที่เรียกว่า เวียงพานคำ ในอำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย สอดคล้องกับที่ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ (ฉบับวัดพระงาม) และตำนานเมืองพะเยา ว่าบริเวณเมืองหิรัญนคร(เงินยาง) อยู่แถวๆ แถบแม่น้ำสายและดอยตุงในเขตอำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย (ตำนานพื้นเมืองเชียงแสนเป็นหลักฐานเดียวที่กล่าวว่าหิรัญนคร(เงินยาง)อยู่บริเวณเดียวกับเมืองเชียงแสน ซึ่งมีความน่าเชื่อถือน้อย เพราะหลายๆตำนานระบุว่าพญาแสนพูสร้างเมืองเชียงแสนทับเวียงรอย)
หลังจากนั้นในสมัยลาวเคียง พระองค์ได้ทำการปรับปรุงขยายเขตแนวคูเมืองหิรัญนครเงินยางเพื่อให้เป็นเวียงใหม่ใกล้แม่น้ำละว้า และขนานนามเวียงที่ขยายใหม่นี้ว่า ยางสาย (พื้นเมืองเชียงใหม่ว่าตั้งชื่อเมืองยางเงิน) และทำการเปลี่ยนชื่อแม่น้ำละว้า เป็น #แม่น้ำสาย แสดงให้เห็นว่าสถานที่ตั้งของเมืองหิรัญนคร(เงินยาง) ควรอยู่ติดน้ำแม่สายเชิงดอยตุง ไม่ได้อยู่บริเวณเมืองเชียงแสนดังที่เชื่อถือกันในปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับการวิจัยสำรวจพื้นที่ “เวียงพางคำ” ของ วรสิทธิ์ โอภาพ ที่พบว่าเวียงพางคำมีแนวคันดินแบ่งเป็น 2 เวียง โดยมีเมืองอยู่แล้ว แนวคันดินเพิ่งสร้างทีหลังเพื่อขยายเขตตัวเมือง (เวียงพางคำจึงควรเป็นหิรัญนคร(เงินยาง) ไม่ควรเป็นเวียงสี่ตวง-เวียงพานคำของพระเจ้าพรหม)
ความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เกิดขึ้นเมื่อ พญามังรายขึ้นครองราชเป็นกษัตริย์ พระองค์ที่ 25 ของหิรัญนคร(เงินยาง) เชียงลาว ในปี พ.ศ. 1805 พระองค์ทรงมีแนวพระราชดำริจะรวบรวมแคว้นน้อยใหญ่ในอาณาบริเวณเดียวกันให้เป็นปึกแผ่น
เมื่อพระองค์ได้ทรงขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้สร้างเมืองเชียงรายและประทับที่นั่น เป็นราชธานีแห่งใหม่ ถือเป็นการสิ้นสุดราชวงศ์ลาว แห่งหิรัญนคร(เงินยาง)และเชียงลาว เริ่มต้น ราชวงศ์มังราย แห่งรัฐโยน(ล้านนา)
ข้อมูล : วิกิพีเดีย
รูป : แม่น้ำสายเขตกั้นพรมแดนไทย-เมียร์มา ฝั่งซ้ายคือไทย ฝั่งขวาคือพม่า ถ่ายเดือนธันวาคม 2478 ดร.โรเบิร์ต ลาริมอร์ เพนเดิลตัน, เครดิต Wisuwat Buroot
ขอขอบคุณเฟสบุ๊ค ราชอาณาจักรล้านนา
