เดือนตุลาคม พ.ศ.2432 เจ้าดารารัศมีทรงประสูติพระราชธิดาพระองค์หนึ่งเป็นลำดับที่ 63 ในรัชกาลที่ 5 จดหมายเหตุพระราชกิจรายวันบันทึกถึงเหตุการณ์ขึ้นพระอู่ รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีการสมโภชตามธรรมเนีนมสยามแล้ว จึงจัดบายศรี ผูกข้อพระหัตถ์ทำขวัญตามธรรมเนียมฝ่ายเหนือและพระราชทานนามว่า "พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี แปลว่า ผู้ประเสริฐไม่มีมลทินของเมืองเชียงใหม่" การที่เจ้าดารารัศมีประสูติพระราชธิดาทำให้พระองค์ได้เลื่อนพระยศจาก เจ้าจอม เป็น #เจ้าจอมมารดา แต่หากสังเกตพระยศของพระราชธิดาซึ่งได้รับพระราชทานนามว่า พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี เป็นพระยศที่ไม่ถูกต้องตามประเพณีเนื่องจากเจ้าดารารัศมีเป็นพระราชธิดาของกษัตริย์ล้านนาซึ่งเป็นประเทศราชของสยาม ดังนั้นพระราชธิดาของพระองค์จริงควรมีพระยศเป็น "พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าหญิงวิมลนาคนพีสี" ผู้เขียนเชื่อว่าเจ้าจอมมารดาดารารัศมีเองน่าจะทรงทราบถึงธรรมเนียมดังกล่าวดี แต่พระองค์ทรงยอมรับโดยไม่มีข้อโต้แย้ง
ภายหลังจากพิธีสมโภชเจ้าจอมมารดาดารารัศมีทรงส่งรูปถ่ายของพระเจ้าลูกเธอฯ ไปยังเมืองเชียงใหม่ พระเจ้าอินทวิชยานนท์โปรดให้จัดขบวนแห่รับพระรูปที่จวนข้าหลวงอย่างเอิกเกริกและจัดงานสมโภชอย่างยิ่งใหญ่ ผู้เขียนเชื่อว่าที่พระเจ้าอินทวิชยานนท์ทำเช่นนั้น เพราะต้องการประกาศให้กลุ่มคนต่างๆ ในเมืองเชียงใหม่รับรู้ถึงความสัมพันธ์อันดีระหว่างพระองค์กับองค์กษัตริย์สยาม
ในเวลาต่อมา พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสีประชวรและสิ้นพระชนม์ในวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2435 รัชกาลที่ 5 มีพระราชปรารภกับกรมหลวงดำรงราชานุภาพภายหลังว่่า "#ฉันผิดเอง #ลูกเขาควรเป็นเจ้าฟ้าแต่ฉันลืมตั้งจึงตาย" พระราชดำรัสดังกล่าวจึงเป็นที่ยอมรับฐานะของเจ้าจอมมารดาเจ้าดารารัศมีว่ามิได้เป็นบุคคลสามัญชน แต่เป็นถึงพระราชธิดาของพระเจ้าประเทศราช.
ข้อมูล : หนังสือเปิดแผนยึดล้านนา, ผศ.ดร.เนื้ออ่อน ขรัวทองเขียว, สนพ.มติชน
รูป : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี
